Umaszczenie koni – barwa sierści pokrywającej ciało konia, wraz z barwą grzywy i ogona, uwarunkowane genetycznie. Cechy umaszczenia są ważne dla identyfikacji oraz ewidencji hodowlanej.
Maści podstawowe[]
Maść Kara (aaE_) - Maść całkowicie czarna
Maść Gniada (A_E_) - Maść przy której kłoda jest koloru brązowego a włosie i dolne partie kończyn są czarne
Maść Kasztanowata (__ee) - Maść całkowicie rudo-brunatna
Mylnie jest mówione, że maści podstawowych jest cztery, wliczając również maść siwą. Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej o maści siwej, spójrz w punkt
Maści Rozjaśnione[]
Maści Kremowe[]
Każda z maści podstawowych posiada własne rozjaśnienia, pierwszego i drugiego stopnia. Tabelka poniżej przedstawia maści wynikające z rozjaśnień.
Maść Podstawowa | Rozjaśnienie pierwszego stopnia | Rozjaśnienie drugiego stopnia |
---|---|---|
Kara | Kary przydymiony | Kremowy Przydymiony |
Gniada | Jeleni | Perłowy (perlino) |
Kasztanowata | Izabelowaty | Kremowy (cremello) |
Maści Bułane[]
Maści bułane są spowodowane genem Dun z wyróżniającymi się allelami D (rozjaśnienie ciała) i d (brak rozjaśnienia). Konie bułane posiadają pręgi na kończynach oraz jedną długą pręgę grzbietową. Wyróżnia się trzy rodzaje koni bułanych
- Maść Bułana (A_E_D_) - kłoda rozjaśniona do odcieni jasnego brązu, kończyny, włosie i pręgowanie pozostają nienaruszone, rozjaśnia gniade konie
- Maść Czerwono-Bułana (__eeD) - miejsca które u koni bułanych zostały nienaruszone są koloru rudego, rozjaśnia kasztanowate konie
- Maść Myszata (aaE_D) - kłoda rozjaśniona do odcieni jasnej-szarości, kończyny, włosie i pręgowanie pozostają nienaruszone, rozjaśnia kare konie
Warto też wspomnieć że istnieje rasa koni u których dopuszczalne są tylko i wyłącznie umaszczenia bułane, a mianowicie koń fiordzki. Mają specjalnie nazwane maści np. Gulblakk, Ulsblakk czy Gra. Ich pręga grzbietowa jest szczególna bo przechodzi na grzywę.
Maści Srebrne[]
Jest to rozjaśnienie włosia (grzywy, ogona i szczot) konia do koloru jasno-srebrnego lub kremowo-srebrnego. Nie występuje ono u koni kasztanowatych, bo gen rozjaśnienia srebrnego rozjaśnia tylko czarny pigment.
Maści Szampańskie[]
Gen odpowiadający za rozjaśnienie szampańskie rozjaśnia czarny pigment do koloru brązowego lub oliwkowego, a czerwony pigment do koloru żółtego. Dodaje również metaliczny połysk. Wyróżnia się trzy warianty rozjaśnienia szampańskiego:
- Bursztynowy Szampan - Maść charakteryzująca się złotą sierścią z brązowymi odcieniami, włosie i kończyny są ciemniejsze od kłody, jednak nie aż do koloru czarnego. Niektórzy mylą Bursztynowe Szampany z końmi Jelenimi ze względu na kolor maści oraz tego, że obie maści to rozjaśnienie maści gniadej.
- Złoty Szampan - Maść bardzo podobna do maści izabelowatej. Sierść jest koloru złota, włosie zazwyczaj tego samego odcienia lub jaśniejsze. Jest to rozjaśnienie maści kasztanowatej.
- Klasyczny Szampan - Maść wyglądająca jak mieszanka konia Bułanego z Myszatym. Jest to rozjaśnienie maści karej. Posiada włosie koloru ciemnej czekolady, oraz srebrno-brązową sierść.
Maści Perłowe[]
Występuje tylko i wyłącznie u koni AQH i APH. Wyróżnia się perłowym połyskiem sierści. Jest rozjaśnieniem wyłącznie maści karej, a sama maść wygląda niczym kary przydymiony, nawet jeżeli rodzice nie mają alleli odpowiadających za rozjaśnienia kremowe.
Maści Pieczarkowe[]
Są uznawane tylko i wyłącznie u szetlandów, jednak występują również (bardzo rzadko) u Haflingerów. O posiadanie tej maści są również podejrzewane konie AQH i Kuce islandzkie. Rozjaśniają tylko i wyłącznie umaszczenie kasztanowate. U nosicieli takiej maści podejrzewano gen srebrny, jednak po badaniach DNA zostało to wykluczone, bo jak wiadomo rozjaśnienie srebrne jest tylko na maści gniadej i karej. Czerwony pigment jest zniesiony do odcieni szarości.
Źrebaki rodzą się beżowe z kawowym włosiem lub szaro-beżowe. Oczy są niebiesko-szare, które ciemnieją w z wiekiem.
Maści Light-Black[]
Jest to jak na razie nieopisane rozjaśnienie, powodujące że konie genetycznie kare mają rozjaśnioną sierść do przydymionego brązu. U osobników z taką maścią nie odkryto rozjaśnienia ani kremowego, ani srebrnego ani perłowego. Konie te po urodzeniu są ciemniejsze niż wtedy gdy będą dorosłe, a ich oczy są niebieskie. Występuje u Arabów, Morganów, PRE oraz Dutch Draft.
Maści Srokate[]
Tobiano[]
Na ciele konia pojawiają się białe plamy "spływające" w dół po ciele konia. Plamy posiadają w miarę gładką krawędź. Jeżeli plama pojawi się na szyi jest pewność że część grzywy będzie biała. Podobnie jest z ogonem, tyle że zazwyczaj ich ogon jest dwukolorowy z białą nasadą.
Overo[]
Na ciele konia pojawiają się białe plamy o nierównej krawędzi. Plamy zazwyczaj ciągną się od tułowia, na szyje po głowę.
Tovero[]
Jest to mieszanka umaszczenia Tobiano i Overo.
Sabino[]
Na ciele konia pojawiają się białe plamy o postrzępionej krawędzi, a gdzie nie gdzie plamy przypominają tarantowatość. Plamy ciągną się od brzucha w górę, jakby koń pogalopował po białej farbie, nie jest to jednak reguła.
Macchiato[]
Na ciele konia pojawiają się białe plamy o rozmazanej, ciapkowanej krawędzi. Ogon zazwyczaj jest dwukolorowy, tak samo jak grzywa. Maść ta przypomina znany gatunek kawy, przez co powstała owa nazwa. U konia u którego jako pierwszego odkryto ten wzór srokatości wykryto również to że był głuchy, a jego rodzice byli gniadoszami z niewielkimi odmianami.
Calico Tobiano[]
Podobne do typu srokatości tobiano, z jedną wielką różnicą. Niektóre plamy były rozjaśnione, a inne były koloru podstawowego. Ta srokatość występuje tylko i wyłącznie u koni APH.
Manchado[]
Koń wygląda niczym ochlapany białą farbą. Kończyny i głowa zazwyczaj zostają pozbawione plam, a kłoda zostaje nakrapiana owalnymi "spływającymi" maścistymi kropkami.
Odmiany[]
Skarpetka | |
Koronka | |
Pończoszka | |
Gwiazdka | |
Chrapka | |
Łysina | |
Strzałka | |
Latarnia |