Koń - ssak nieparzystokopytny z rodziny koniowatych. Jest to zwierze stworzone do biegu, na co wskazuje szkielet i umięśnienie. Maja bardzo dobrze rozwinięte zmysły. Umożliwia im to orientacje i szybka ucieczke przed drapieżnikiem.
Opis konia[]
Sylwetka: sylwetka koni dzikich i kuców jest zbliżona do prostokąta. U ras szlachetnych zaś sylwetka jest raczej kwadratowa.
Szyja: jest długa i giętka, co pozwala zwierzęciu na pochylenie jej do samej ziemi, lub podniesienie powyżej grzbietu. Ułatwia ona też utrzymanie równowagi koniowi w ruchu.
Nozdrza: są szerokie, ułatwiają oddychanie i pozwalają na rozróżnianie wielu zapachów.
Oczy: są duże, wysoko osadzone na bokach głowy. Dlatego koń może obserwować cały horyzont, jednak jego widzenie trójwymiarowe ograniczone jest do niewielkiego sektora wprost przed nim. Jedyne martwe punkty w polu widzenia znajdują się nad pyskiem i na karku, przy czym pierwszy z nich kompensowany jest węchem i znaczną właściwością czuciowa włosów dotykowych (wibrysów) na nosie, drugi zaś wyjątkową ruchliwością głowy. Konie potrafią rozróżnić kolory, choć zdolność ta nie jest dla nich niezbędna.
Pochodzenie koni i ich udomowienie[]
Konie prawdopodobnie wywodzą się od małego ssaka, zwanego Hyracotherium, żyjącego we wczesnym eocenie, czyli ok. 50 mln lat temu w Europie i Ameryce. Zwierzęta te, biegnąc, opierały się na czterech palcach przednich i trzech palcach tylnych nóg. W kolejnych epokach geologicznych wielopalczaste osobniki w Europie i Azji z nieznanych przyczyn całkowicie wyginęły. Przetrwały natomiast w Ameryce Północnej. Tam też przekształciły się na drodze ewolucji w formy jednopalczaste. W plejstocenie, kiedy Ameryka Północna była połączona z Euroazją przesmykiem w miejscu dzisiejszej Cieśniny Beringa, zwierzęta te przywędrowały do Euroazji i Afryki. Pod koniec tej epoki były już tam rozpowszechnione, o czym świadczą wizerunki groty Lascaux w południowo-zachodniej Francji. W holocenie dzicy przodkowie koni wyginęli całkowicie na terenie Ameryki. Pod koniec XV w., gdy Kolumb odkrywał ten ląd, koń był tam zwierzęciem nieznanym. Indianie, którzy zobaczyli pierwszych hiszpańskich żołnierzy na koniach, byli przekonani, że jeździec i zwierzę stanowią jedną całość.
Według jednej teorii bezpośrednimi przodkami współczesnych koni domowych były konie Przewalskiego z Azji Środkowej, tarpan żyjący niegdyś w Europie Środkowej i Wschodniej oraz koń leśny z północnej Europy. Od dwóch pierwszych mają pochodzić szlachetne, tzw. zimnokrwiste rasy koni pociągowych.
Konie zostały oswojone prawdopodobnie już 5-6 tys. lat temu w Chinach. Około 2700r. p.n.e. były w tym rejonie Azji zwierzętami domowymi. Na Zachodzie proces ten dokonał się znacznie później. W Asyrii jako zwierzęta domowe konie były znane ok. 2000 r. p.n.e. W Egipcie od 1590 r. p.n.e. używano ich do polowań i walk. W Grecji zaprzęgano je do wozów bojowych, o czym wspomina Homer w Iliadzie. Wielu badaczy uważa, że ośrodkiem udomowienia konia były tereny dzisiejszego Afganistanu, Iranu i pustyni Kara-Kum, co oczywiście nie wyklucza, że mogły równocześnie stać się towarzyszami człowieka także w innych miejscach Euroazji.